وراثت مقاومت به بیماری زنگ زرد در تعدادی از ارقام تجاری و ژنوتیپ های انتخابی امید بخش گندم استان فارس*

نویسندگان

عبدالکریم ذاکری

چکیده

به منظور مشخص شدن نحوه توارث مقاومت به بیماری زنگ زرد و تعداد ژن های دخیل در مقاومت به بیماری در 17 لاین انتخابی امیدبخش گندم مربوط به اقلیم معتدل کشور، دو لاین انتخابی s-78-11 و s-79-10 از ژنوتیپ­های امیدبخش اقلیم گرم و چهار رقم گندم تجارتی داراب 2، نیک نژاد، بهار و استار، تلاقی­های بسیاری از این ارقام و لاین­ها با رقم حساس استاندارد avocet s انجام شده و بذرهای f1 ، f2 و f3 از هر تلاقی تولید شدند. جهت انجام تجزیه ژنتیکی، از عکس­العمل دو جمعیتf3  منتج از همه تلاقی­ها در مرحله گیاه کامل، یک جمعیت f3 حاصل از تلاقی رقم بهار با avocet sدر مرحله گیاهچه­ای،والدین و ارقام شاهد نسبت به پاتوتیپ (نژاد) غالب زنگ زرد استان فارس (پاتوتیپ 166e138a+) یادداشت برداری شد. نتایج نشان داد که ژنوتیپ­های امیدبخش m-79-4, m-79-5, m-79-13, m-79-18, m-80-13, m-80-20, m-81-5, از اقلیم معتدل، دو ژنوتیپ s-78-11 و s-79-10 از اقلیم گرم و رقم داراب 2 هرکدام دارای یک ژن مقاومت مرحله گیاه کامل و ژنوتیپ­های امیدبخش m-79-17, m-80-6, m-80-12, m-81-8, m-81-13, m-81-15  هرکدام دارای دو ژن مقاومت مرحله گیاه کامل هستند. هم­چنین واکنش مقاومت ژنوتیپ­های امیدبخشm-80-4, m-80-5, m-81-18  و رقم نیک نژاد در مرحله گیاهچه و در مرحله گیاه کامل دلالت بر وجود دو ژن مقاومت داشت. تجزیه ژنتیکی در مراحل گیاهچه و گیاه کامل برای تلاقی رقم بهار با avocet s نشان­دهنده وجود یک ژن مقاومت از نوع گیاهچه­ای و نیز یک ژن مقاومت از نوع گیاه کامل برای این ژنوتیپ بود. رقم استار و ژنوتیپ­های امیدبخش m-79-13 وm-81-3  فاقد هر گونه ژن مقاومت نسبت به پاتوتیپ مذکور بودند. تجربیات گذشته در ارتباط با زنگ های گندم دلالت بر این دارد که تکیه بر مقاومت­های تک ژنی به­خصوص از نوع مقاومت مرحله گیاهچه­ای که در برخی از ارقام و لاین­های امیدبخش تحقیق حاضر نیز تعیین شد کم دوام بوده و اغلب با خطر شکسته شدن مقاومت در یک برهه زمانی کوتاه (5-4 سال) مواجه می­باشد. به­کارگیری ژن های مقاومت رقم نیک­نژاد و لاین­های امیدبخشی که دارای دو ژن مقاومت مرحله گیاه کامل بودند در برنامه های اصلاحی جهت تولید ارقام مقاوم به زنگ زرد گندم توصیه می­شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

وراثت‌ مقاومت به بیماری زنگ زرد در تعدادی از ارقام تجاری و ژنوتیپ‌های انتخابی امید‌بخش گندم استان فارس*

به منظور مشخص شدن نحوه توارث مقاومت به بیماری زنگ زرد و تعداد ژن‌های دخیل در مقاومت به بیماری در 17 لاین انتخابی امیدبخش گندم مربوط به اقلیم معتدل کشور، دو لاین انتخابی S-78-11 و S-79-10 از ژنوتیپ‌های امیدبخش اقلیم گرم و چهار رقم گندم تجارتی داراب 2، نیک نژاد، بهار و استار، تلاقی‌های بسیاری از این ارقام و لاین‌ها با رقم حساس استاندارد Avocet S انجام شده و بذرهای F1 ، F2 و F3 از هر تلاقی تولید ش...

متن کامل

مقاومت غیر اختصاص- نژادی در تعدادی از لاین‌های امید بخش گندم نسبت به بیماری زنگ زرد

بیماری زنگ زرد گندم با عاملPuccinia striiformis Westend. f. sp. tritici ، یکی از خسارت­زاترین بیماری‌هایگندم در ایران به شمار می‌رود. مقاومت میزبانی به ویژه مقاومت غیر اختصاص–نژادی (Race- nonspecific)، اقتصادی‌ترین روش مدیریت زنگ زرد است. اگرچه طول عمر ژن‌های مقاومت اختصاص– نژادی(Race-specific) با ترکیب ژن‌های مقاومت موثر می‌تواند طولانی شود. روش جایگزین، به‌کارگیری ارقامی است که دارای مقاومت غ...

متن کامل

وراثت مقاومت به عامل بیماری زنگ زرد (Puccinia striiformis f. sp. tritici) در تعدادی از ارقام و لاین های امیدبخش گندم

بیماری زنگ زرد یکی از بیماری های مهم گندم در ایران است. در این تحقیق وراثت مقاومت به بیماری زنگ زرد در شش رقم گندم نان شامل چمران، مرودشت، شیرودی، دز، پیشتاز و شیراز و چهار لاین پیشرفته N-75-15 ،C-78-7 ، C-78-18 و N-75-16 که با رقم حساس Avocet "S" تلاقی یافتند مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان نسلF1 ، F2 و بذرهای نسل F3 به شکل تک بوته برداشت شدند. در سال های زراعی 83-1382 و 84-1383 در شرایط مزرعه و ...

متن کامل

توارث و ترکیب‌پذیری مقاومت به زنگ زرد در تعدادی از ارقام تجاری و لاین‌های پیشرفته گندم نان

زنگ زرد گندم با عامل Puccinia striifomis Westend f. sp. tritici یکی از مهم‌ترین بیماری‌های قارچی گندم از نظر اقتصادی در ایران و بسیاری از کشورهای جهان است. به منظور تعیین قابلیت ترکیب‌پذیری، عمل ژن و برآورد سایر پارامتر‌های ژنتیکی شش رقم و لاین پیشرفته گندم نان (پیشتاز، بهار، مغان3، MV17، SERI/KAUZ و KAUZ//KAUZ/PVZ) به همراه رقم حساس بولانی، در قالب یک طرح دای آلل 7 × 7 به صورت یک طرفه تلاقی دا...

متن کامل

مقاومت غیر اختصاص- نژادی در تعدادی از لاین های امید بخش گندم نسبت به بیماری زنگ زرد

بیماری زنگ زرد گندم با عاملpuccinia striiformis westend. f. sp. tritici ، یکی از خسارت­زاترین بیماری هایگندم در ایران به شمار می رود. مقاومت میزبانی به ویژه مقاومت غیر اختصاص–نژادی (race- nonspecific)، اقتصادی ترین روش مدیریت زنگ زرد است. اگرچه طول عمر ژن های مقاومت اختصاص– نژادی(race-specific) با ترکیب ژن های مقاومت موثر می تواند طولانی شود. روش جایگزین، به کارگیری ارقامی است که دارای مقاومت غ...

متن کامل

مطالعه اجزاء مقاومت در مرحله گیاهچه به بیماری زنگ قهوه‌ای(Puccinia triticina Eriksson) در تعدادی از ارقام تجاری گندم

بیماری زنگ قهوه‌ای (برگی) گندم با عامل Puccinia triticina Eriksson از مخربترین بیماری‌های قارچی گندم است که هر ساله در بسیاری از مناطق گندم‌کاری ایران با شدت‌های مختلف باعث خسارت و کاهش عملکرد محصول گندم می‌شود. به منظور مطالعه اجزاء مقاومت به این بیماری، 31 رقم تجاری گندم تحت شرایط کنترل شده و در مرحله گیاهچه‌ای در گلخانه، با یک جدایه زنگ قهوه‌ای (نژاد CHHLS) از لرستان مایه‌ز...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
بیماریهای گیاهی

ناشر: انجمن بیماری شناسی گیاهی ایران

ISSN 2774-0006

دوره 50

شماره 2 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023